KỸ THUẬT GeneXpert GIÚP CHẨN ĐOÁN NHANH COVID-19

TS.BS Trần Bá Thoại Uỷ viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM

   Đại dịch COVID-19 bùng phát, nhu cầu xét nghiệm chẩn đoán vượt mức. Cơ quan quản lý y tế nhiều nước, như Cơ quan Quản lý Dược và Thực phẩm Hoa Kỳ FDA, và mới đây Bộ Y tế Việt Nam cho phép dùng Kỹ thuật GeneXpert. vốn đã được các bệnh viện Lao sử dụng để chản đoán nhiễm COVID-19.

    GeneXpert bản chất cũng là xét nghiệm RT-PCR nhưng được đánh giá là nhanh hơn.

   Vì nhanh và giá tường đối rẻ hơn, phương pháp chẩn đoán COVID-19 trên nền tảng ‘GeneXpert’ TB được khuyến cáo áp dụng nhiều hơn ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.

    Các nghiên cứu dài hơi cho thấy, GeneXpert có độ nhạy cao (84,3%), và độ đặc hiệu (100%), với giá trị dự đoán dương tính (100%) và giá trị dự đoán âm (96,7%) [1].

    Nhiều mầm virus khác, bao gồm cả HIV và viêm gan C, cũng có thể xét nghiệm trên GeneXpert, với chi phí từ 9 đến 20 đô la.

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, Gene Xpert là hệ thống xét nghiệm hoàn toàn tự động, con người can thiệp vào rất ít, chủ yếu là khâu lấy mẫu và cho kết quả nhanh trong vòng 35-45 phút.

   Toàn thế giới hiện có khoảng 23.000 thiết bị GeneXpert, trong đó có khoảng 7.000-10.000 cái rải rác khắp Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và Đông Nam Á. GeneXpert do công ty Cepheid có trụ sở tại California sản xuất “khoe” là có thể xử lý các mẫu ngoáy mũi trong 45 phút.

    Việt Nam hiện có khoảng 200 máy xét nghiệm Gene Xpert đặt tại 28 phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn an toàn sinh học cấp hai trong hệ thống phòng, chống lao phổi cả nước. Bệnh viện phổi Đà Nẵng có 3 máy Gene Xpert. Trong trong trường hợp cần thiết, Bộ Y tế sẽ điều động thêm máy từ Hà Nội vào hỗ trợ xét nghiệm…

   Bộ Y tế cũng đã cho phép nhập 16.000 test cho hệ thống Gene Xpert, trong vài ngày tới sẽ về tới Việt Nam, góp phần hỗ trợ tích cực cho hoạt động xét nghiệm SARS-CoV-2 song song với phương pháp xét nghiệm Real-time PCR. Ban đầu, những bộ test này sẽ được ưu tiên gửi cho Đà Nẵng, Quảng Nam, Hà Nội, TP.HCM… nơi đang bùng phát dịch sử dụng trước.

 TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] GeneXpert technology

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5556276/

[2] GeneXpert MTB/RIF

https://en.wikipedia.org/wiki/GeneXpert_MTB/RIF

[3] Việt Nam có thêm một phương pháp hỗ trợ xét nghiệm Covid-19

https://vov.vn/xa-hoi/viet-nam-co-them-mot-phuong-phap-ho-tro-xet-nghiem-covid19-1080680.vov

[4] Việt Nam có thêm một phương pháp xét nghiệm COVID-19

https://vtc.vn/viet-nam-co-them-1-phuong-phap-xet-nghiem-covid-19-ar562474.html

[5] New COVID-19 Rapid Diagnostic Approved On ‘GeneXpert’ TB Platform; Could Pave Way For More Testing In Low- & Middle-Income Countries

https://healthpolicy-watch.news/new-covid-19-rapid-test-approved-for-genexpert-tb-platform-could-pave-way-for-more-testing-in-low-middle-income-countries/